تقلّب شیرین

برای یک بار هم که شده، شاید دلتان خواسته که در مدرسه تقلّب کنید. دلیلش هر چیزی می توانست باشد. درس را نخواندید! حوصله ی آن درس را نداشتید! از معلمش خوشتان نمی آمد! حجم درس فراوان بود! شب قبلش فینال لیگ قهرمانان اروپا بود! جشن عروسی بودید و … ! اما بدانیم که بدترین و آسیب زاترین رفتاری که در طول دوره تحصیلی می تواند از یک دانش آموز سر بزند، همین تقلّب کردن است؛ البته خیلی به چشم ما نمی آید!

تقلّب یعنی …

– دانش آموز یاد می گیرد که می تواند در هر زمانی بدون پرداختن بهایی، از دیگران کپی برداری کند.

– در طول دوره ی تحصیل، همیشه بخشی از مطالب درسی را نخوانده به امید تقلّب کنار می گذارد.

– دانش آموز به غلط تصور می کند تا تقلّب هست، چرا به خودم سختی داده و فکر کنم؟

– مسیر خلاقیت و تفکر سالم بسته می شود.

– دزدی! و در مدرسه ای که در برابر دزدی، واکنشی نشان نمی دهند در واقع در حال تربیت دزد هستند.

– در بزرگسالی، بچه ها رفتارهای اشتباه دوره تحصیل شان در مدرسه را تکرار می کنند.

– بچه ها یاد می گیرند که هر زمانی نتوانستند از مسیر درست و قانونی به نتیجه برسند، راه خلاف و نادرست را طی کنند؛ حتی اگر منع قانونی داشت و جرم تلقی می شد.

وظایف معلمان و آموزگاران

در مقابل هر گونه تقلّب و کپی کاری باید بایستید. البته ایستادن حتما به معنای تنبیه بدنی نیست! غالب معلم های ایرانی متاسفانه در تنبیه کردن خلاقیت ندارند و تا واژه ی تنبیه را می شنوند، ذهن شان سریعا به سمت تنبیه بدنی می رود. اما تنبیه، برای اینکه کارساز باشد نیازی نیست تا به صورت سیاه و کبود کردن دانش آموز رخ بدهد!!

– دانش آموزان را از قبل برای شرایط تنبیه شدن آماده کنید و به آن ها بگوئید اگر تکالیف درسی را از روی همدیگر بنویسند و هر کس وظیفه خودش را انجام ندهد، به هیچ کدام از دانش آموزان نمره فعالیت درسی را نخواهید داد. با این کار، دانش آموزان می فهمند که باید به مغزشان فشار آورده و خلاقیت به خرج دهند!

– اگر خواستید نمره فعالیت درسی را از دانش آموزان کم کنید، ابتدا از آن دانش آموزان زرنگی نمره کم کنید که دفتر مشق و یا تکلیف انجام شده شان را به سادگی در خدمت دیگران نهاده اند تا آن ها طابق النعل بالنعل آن را رونوشت بگیرند. نتیجه اش می شود آنکه دانش آموزان زرنگ می آموزند میوه ی تلاش و زحمت شان را به راحتی در اختیار دیگران قرار ندهند.

– همیشه به این تأکید داشته باشید که دانش آموزان، خودشان تکالیف را انجام بدهند. با این کار، همه ی دانش آموزان شما را به عنوان یک معلم مقتدر می شناسند و خودشان هم در رفتار شخصی شان در مدرسه، یاد می گیرند که شما با هر گونه کپی کاری و تقلّب مخالف هستید و آن ها از این طریق نمی توانند درس شما را متوجه بشوند.

– اگر متوجه شدید که دانش آموزان در انجام تکالیف درسی، همگی تقلب کرده اند؛ همه را تنبیه کنید. تکالیف درسی را تغییر دهید و اعلام کنید که یک یا دو بار دیگر همه باید بنویسند و انجام بدهند و چنانچه در جلسات بعد متوجه شدید که دوباره، تقلّب کرده اند، موضوع را به اطلاع والدین و مشاور مدرسه برسانید.

– برای اینکه از تقلّب و کپی کاری جلوگیری کرده باشد، تکالیف درسی را طوری ارائه دهید تا امکان تقلّب کمتر باشد. مثلا تکالیف درسی را برای گروه های دانش آموزان به سه بخش آسان، متوسط و سخت تقسیم کنید؛ سپس، این سه نوع تکلیف را برای سه گروه از دانش آموزان در نظر بگیرید: تکالیف آسان برای دانش آموزان ضعیف، تکالیف متوسط برای دانش آموزان متوسط و تکالیف سخت برای دانش آموزان زرنگ. اعلام کنید که اگر دانش آموزان به همکلاسی هایشان برای فهمیدن نکات درسی کمک کنند اشکالی ندارد، در واقع آن ها را به همدیگر آموزش بدهند اما اینکه کسی برای دیگری تکلیفش را بنویسید مردود است و یا اینکه دفتر خود را در اختیار دیگری قرار بدهد.

– دانش آموزان زرنگی که دفتر مشق و تکلیف شان را به راحتی در اختیار دیگران قرار داده اند، نزد خودتان فرا بخوانید و آن ها را ملزم کنید که تکلیف درسی را تا جلسه یا جلسات بعد به چند دانش آموز مشخص که در درس شما ضعیف تر هستند بیاموزد و بگوئید که تمام تلاشش را برای رسیدن به این نتیجه، به کار بیندازد. هدف از این کار، هم افزایی دانش آموزان و ایجاد حس تلاش برای رشد دیگران است.

– سخت ترین قسمتی که شما با تقلّب مواجه می شوید، هنگام برگزاری آزمون میانی و یا آزمون نهایی است. در این مواقع، به دانش آموزان ابتدا تذکر بدهید، سپس تذکر بدهید و در مرتبه سوم مطابق با قانون، از ادامه ی آزمون دادن دانش آموز جلوگیری کنید و او را از جلسه اخراج نمایید؛ سپس اعلام نمایید که تنها سوالات برگه ی امتحان او که بدون تقلب نوشته شده باشد را تصحیح می کنید و نمره می دهید. این رفتار، شاید کمی خشن و نامهربانانه به نظر بیاید، اما هم به دانش آموز اخراجی و هم به دیگر دانش آموزان خواهد فهماند که در صورت تقلب، چه سرنوشتی در انتظارشان است.

نتیجه

شاید با خودتان بگوئید حالا این همه حرف زدی، این ها که تأثیری ندارد. اما باور داشته باشید همه این رفتارها، روی دانش آموزان تأثیرگذار است. دانش آموزانِ شما یک نکته ی اخلاقی مهم را خواهند فهمید و ان شاء الله آن را سرلوحه زندگی شان قرار خواهند داد و آن هم این است که: و أن لیس للإنسان إلا ما سعی؛ برای انسان هیچ نتیجه ای به دست نمی آید مگر به وسیله ی تلاش و کوشش. (قرآن کریم، سوره نجم، آیه ۳۹).